Άν το μωρό σας δεν έχει περπατήσει ακόμα  θα το κάνει μέχρι τον 18ο μήνα.  Βέβαια στη αρχή τα βήματά του είναι ασταθή. Περπατάει με τα πόδια ανοικτά και το σώμα ελαφρώς γερμένο προς τα εμπρός, τα χεράκια του τα κρατάει λυγισμένα κοντά στους ώμους του και συχνά σκοντάφτει και πέφτει.  Λίγο υπομονή και θα δείτε σε λίγους  μήνες  το βάδισμά του να τελειοποιείται.  Στο τέλος αυτής της περιόδου το περπάτημά του αποκτάει σταθερότητα, περπατάει ίσια κρατώντας ακόμα και παιχνίδια στα χέρια του, κάνει  βήματα με την όπισθεν.  ‘Οταν πέφτει σηκώνεται μόνο του γρήγορα, τρελαίνεται να σκαρφαλώνει σε καρέκλες και καναπέδες και μπορεί να ανεβοκατεβαίνει σκάλες με τη βοήθειά σας.

Στο τραπέζι πλέον τρώει ό,τι και εσείς, χρησιμοποιεί μάλιστα και πηρούνι ή κουτάλι ενώ προσπαθεί να φάει μόνο του αν και ακόμα χρειάζεται τη βοήθειά σας.  Τώρα είναι η κατάλληλη περίοδος να σταματήσει να πίνει από το μπιμπερό και να μάθει να  πίνει από κύπελλο.  Αυτό ίσως χρειαστεί να γίνει σταδιακά καταργώντας αρχικά τα μπιμπερό κατά τη διάρκεια της ημέρας και στο τέλος το μπιμπερό πριν τον ύπνο.  Δεν είναι πάντα εύκολο και ίσως χρειαστεί πολύ υπομονή, επιμονή και ευρηματικότητα από μέρους σας.  Μετά το βραδυνό γάλα βουρτσίστε ή καθαρίστε με μία γάζα και βρεφική οδοντόκρεμα ή σκέτο νερό όσα δοντάκια έχει.

Οι κινήσεις του αποκτούν περισσότερη ακρίβεια και γίνονται  πιο συντονισμένες π.χ πιάνει το μολύβι και μουτζουρώνει. Αγαπημένα του παιχνίδια είναι να χτίζει πύργους με 3-4 κύβους, μετά να τους γκρεμίζει και πάλι από την αρχή, να κουβαλάει αγκαλιά τις κούκλες και τα ζωάκια του, να  πιάνει πανάκια και να... ξεσκονίζει τα έπιπλα! Πλέον γνωρίζει πώς λειτουργούν διάφορα αντικείμενα χτενίζεται με τη βούρτσα, βάζει το ακουστικό του τηλεφώνου στο αυτί του, πατάει τα κουμπιά από το στερεοφωνικό.

Αυτό το διάστημα θα διαπιστώσετε ότι πλέον ανταποκρίνεται σε όσα του λέτε, έρχεται όταν το καλείτε και το λεξιλόγιό του σιγά σιγά εμπλουτίζεται με 4-20 λέξεις εκτός από «μαμά» και «μπαμπά», πχ μπάλα, μύτη, πάμε, έλα κλπ .  Βέβαια δεν μπορεί να προφέρει σωστά όλα τα γράμματα  και στην αρχή θα πρέπει να φαντάζεστε τι εννοεί.  Εχετε υπόψιν σας ότι πολλά παιδιά, ενώ κατανοούν πλήρως και ακολουθούν τις εντολές σας,  μιλάνε αργότερα  ίσως και μετά το δεύτερο χρόνο .  Κάθε παιδί είναι διαφορετικό.

Από τη στιγμή που το μωρό σας στέκεται στα πόδια του, κινείται, εξερευνά και επικοινωνεί, εκδηλώνονται οι πρώτες τάσεις ανεξαρτητοποίησής του και αποκτά όλο και περισσότερη αυτοπεποίθηση.  Πλέον δεν θα σας υπακούει πάντα, θα θέλει να δοκιμάσει τις δυνάμεις του και τα όριά του αλλά εξακολουθεί να διακατέχεται από το άγχος του αποχωρισμού.

Τι να προσέχετε

* Φροντίστε να βάλετε καπάκια ασφαλείας στις πρίζες του σπιτιού.
* Τοποθετείστε απορρυπαντικά και φάρμακα σε ντουλάπια που δεν μπορεί να ανοίξει το παιδί σας.
* Τώρα που το παιδί κινείται είναι πολύ εύκολο να σκαρφαλώσει στα κάγκελα του κρεβατιού και να προσγειωθεί στο πάτωμα, οπότε βάλτε το στρώμα στην πιο χαμηλή θέση και τοποθετείστε ένα μαλακό χαλάκι δίπλα από το κρεββάτι του. 
* Απομακρύνετε από το κρεβάτι του κουρτίνες, καλώδια, κρεμαστά παιχνίδια και οτιδήποτε θα μπορούσε να μπλεχτεί γύρω από το σώμα του μωρού σας.
* Τώρα που κινείται αυτόνομα, μην το αφήνετε χωρίς επίβλεψη ούτε στιγμή κοντά σε οτιδήποτε περιέχει νερό όπως κουβάδες, πισίνες , μπανιέρες, λίμνες, θάλασσα.  Μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να πέσει μέσα.

 Τι του αρέσει

* Πάρτε του παιχνίδια που σπρώχνονται ή σέρνονται, κύβους, κούκλες, αυτοκινητάκια, ζωάκια, παιχνίδια που μπαίνουν το ένα μέσα στο άλλο ή έχουν κουμπιά και παίζουν μουσική.
* Αρχίστε να του διαβάζετε βιβλία , μάθετέ του να δείχνει τις εικόνες.
* Ενθαρρύνετε την κοινωνικότητά του φέρνοντάς το σε συχνή επαφή με άλλα παιδάκια.
* Να του μιλάτε συχνά με ομιλία ενηλίκου, να του τραγουδάτε , να του βάζετε μουσική.